ඔබ දන්නවාද පන්චානන්තරිය පවක් සිදු කර අපාගතවනාවට වඩා නියත මිත්‍යා දෘෂ්ථිය නිසා අවීචි මහා නරකයට අපාගතවීමෙන් සසරේ කවදාකවත් ගොඩඒමට නොහැකි ලෙස සසරේ බැඳ දමන බව....? මේ නිසා ඔබ බෞද්ධයෙක් වුවත් අබෞද්ධයෙක් වුවත් මේ මිත්‍යා දෘෂ්ථියෙන් යුක්තනම් ඔබට ගැලවීමක් නැත.

භාග්‍යවත් වූ අරහත් වූ සම්බුදුරජානන්වහන්සේ අසම සම වූ සේක.

නිවැරැදි සරණාගමනය

අප ඉතා සත්‍යවාදී ව ධර්මානුකූල ව, අප දෙස විමර්ශනශීලී ව විමසා බැලිය යුතුව ඇත. එසේ සත්‍යවාදීව තමන් දෙස විමසා බලා සිත, කය, වචනය නිවැරදි කර ගැනීම ප්‍රත්‍යවේක්ෂාව ලෙස හැඳීන්වේ.

නිවැරදි සරණාගමනය ඇති කරගත් උපාසක ඇත්තකු තුළ තිබිය යුතු ලක්ෂණයක් පිළිබඳ ව පසුගිය දිනයේ දී අප විමසා බලන ලදී. එසේ සරණාගමණය ඇති කරගත්තකු පිළිවෙත් මාර්ගය ආරම්භ කළ යුතුව ඇත. පිළිවෙත් මාර්ගය ආරම්භ වන්නේ පංචසීලයෙනි . පන්සිල් සමාදන් වීම උපාසක ඇත්තකු තුළ තිබිය යුතු පළවෙනි ලක්ෂණයයි. බොහෝ බෞද්ධයන් පන්සිල් සමාදන් වන බව නො පෙනේ. සැබැවින් ම සිතා බැලුවහොත් බොහෝ දෙනකු පන්සිල් පද කියවනවා විනා සමාදන් වීම සිදු නොකරයි. මන්ද යත් බොහෝ දෙනකු සිල්පද කියවන්නේ එම වැරදිවලින් වළකින බවට කිසිදු චේතනාවක් සිතේ ඇතිකර නොගනිමින් ය. චේතනාවක් නොමැති තැන කර්මයක් සිදු නොවන බව පැහැදිලි කාරණාවකි. එබැවින් අපව මූලිකව ම ප්‍රත්‍යවේක්ෂා කළ යුතු කාරණාවක් වන්නේ සැබෑවට සිල් සමාදන් වන්නේ ද යන්නයි. සැබෑවට සිල් සමාදන් වන්නේ නම් ඒ සෑම සිල් පදයක දී ම මම දිවි හිමියෙන් මෙය ආරක්ෂා කරන බවට චේතනාවක් තමන් තුළ ජනිත විය යුතුව ඇත. එසේ චේතනාවක් ඇති නොවන්නේ නම් එවැනි චේතනාවක් ඇතිකර ගනිමින් සිල් සමාදන් වීමට වග බලා ගත යුතු ය. එසේ චේතනාව නිවැරදි කර ගනිමින් සමාදන් වන අයට සීලය සමාදන් වීමෙන් ලැබෙන්නා වූ ආනිසංස වාරයන් වේ.

කූටදත්ත සූත්‍රයට අනුව පංච සීලය අරක්ෂා කිරීමෙන්, සංඝා වාසයක් සකස් කර සංඝික කර පූජා කරනවාට වඩා ආනිසංස ලැබෙන බව, බොහෝ පින් රැස්වෙන බව පැහැදිලිවෙන කාරණාවකි.

සේ බොහෝ පින් රැස්කර ගත් තැනැත්තකුට දෙවියන්ට පුණ්‍යානුමෝදනා කිරීමෙන් දේව පිහිට ආරක්ෂාව ලබා ගත හැකි බවත්, තම එකම දරුවා රකින මව එම දරුවා ආරක්ෂා කර ගන්නා සේ දෙවියන්ට පින් දෙන පින්වන්ත අය ආරක්ෂා කර ගන්නා බව ද මහා පරිනිර්වාණ සූත්‍රයේ සඳහන් වේ. එබැවින් දෙවියන්ගෙන් පිහිට ආරක්ෂාව ලබා ගැනීම සඳහා පලතුරු වට්ටි ඔසවාගෙන, පඬුරු තබමින්, බාරහාර වෙමින්, බිම පෙරළෙමින්, පොල් ගසමින් කටයුතු කිරීමට අවශ්‍යතාවක් නැත. සිදු කළ යුතු වෙන්නේ පන්සිල් ආදිය රකිමින් බොහෝ පින් රැස් කරගෙන එම පින් දෙවියන්ට අනුමෝදන් කිරීම පමණි.

අන්ධ භක්තියෙන් සිද්ධ කරන අන්‍ය වූ ක්‍රියාවන් බෞද්ධ ධර්මයට පටහැනි බැවින් එය බෞද්ධකමට නිගාවකි. දෙවියන්ගේ පිහිට, ආරක්ෂාව ලබන්නටත් බොහෝ පින් රැස් කර ගන්නටත් පංච සීලය ආරක්ෂා කරගන්න පුද්ගලයාට හැකි වේ. පින්වන්ත පුද්ගලයකු ආසන්නයට අමනුස්සයන්ට ළං වන්නට නොහැකි බව ධර්මයේ සඳහන් වන කාරණාවකි.

යම්කිසි නිවසකට හෝ පුද්ගලයින්ට අමනුෂ්‍ය බලපෑම් ඇත්තේ නම් පන්සිල් ආරක්ෂා කිරීමෙන් බොහෝ පින් රැස් වන බැවින් අමනුෂ්‍ය බලපෑම් නිවසින් ඉවත් කර ගැනීමට හැකියාවක් ඇත.පන්සිල් රකින පුද්ගලයකුට අමනුෂ්‍යයන්ගෙන් වන බලපෑම්, කරදරකාරී තත්ත්වයන් සිදු නොවන බව පැහැදිලි වේ.

එමෙන්ම අපල උපද්‍රව ලෙස අප සලකන යම් උවදුරු තත්වයක් වෙයි නම්, එය අන් කවරක් හෝ නොව කර්මය ම විය යුතු ය.අතීත කර්මය නැති කර ගැනීම සඳහා කළ යුතු දේ පිළිබඳ ව ධර්මයේ සඳහන් වන්නේ භාවිත කාය, භාවිත සීල, භාවිත චිත්ත, භාවිත ප්‍රඥා යන ක්‍රමවේද භාවිත කිරීමයි. අඛණ්ඩ ව උත්සාහ කරමින් පන්සිල් ආරක්ෂා කරන කෙනකුට මෙම ක්‍රමවේද සම්පූර්ණ වීමට හේතුවන සමාධිය, ප්‍රඥාව ආදිය ඇති කර ගැනීමට හැකිවන බැවිනි. තමන්ගේ කර්මය ක්ෂය කර ගැනීමට එය ප්‍රධාන හේතුවක් වේ. එසේ නොමැතිව ග්‍රහ පූජා තැබීම් නවග්‍රහ මුදු පැළඳ වීම්, නොයෙකුත් යන්ත්‍ර ආදිය පැළඳවීම වැනි මිථ්‍යා විශ්වාසයන්වලට එල්බගෙන කටයුතු කිරීමෙන් කර්මයට බලපෑමක් කළ නොහැක. එබැවින් පන්සිල් රැකීම තමන්ගේ කර්මයන් ක්ෂය කර ගැනීමට හේතුවක් වන බව ද අප දැනගත යුතු කාරණාවකි.

කුසලයක් සිදු කරන කල්හි එය ඥාන සම්ප්‍රයුක්ත වන්නේ නම් වැඩි ආනිශංස වාරයක් තිබෙන බව අපි දනිමු. එබැවින් පන්සිල් රැකීමෙන් මානසික ශක්තිය වර්ධනය වීම සිදුවන්නේ කෙසේදැයි දැනගෙන, එම දැනුමෙන් යුක්තව පංචශීලය ආරක්ෂා කිරීම ඉතාම විශාල ආනිසංසයක් ලැබීමට හේතු වේ. සාමාන්‍ය පෘථග්ජන ස්වභාවයක් ඇති සන්තානයක බොහෝ කෙලෙස් උපදවන ස්වභාවය ඇත. එබැවින් සිහිය, නුවණ ,වීර්යය, ඉවසීම, අධිෂ්ඨානය, මෛත්‍රිය, උපේක්ෂාව වැනි උසස් ගුණාංගයන් වලින් ඒ සිත් බොහෝ විට දුර්වල තත්වයකට පත් වී තිබේ. සිහිය වර්ධනය කිරීමට නම් සිහියෙන් සිටීම පුරුදු විය යුතුව ඇත. ඉවසීම ද වර්ධනය කළ යුත්තේ ඉවසීමෙන් සිටීමෙනි. අධිෂ්ඨානයෙන් වැඩ කටයුතු කරන පුද්ගලයා තුළ දිනෙන් දින අධිෂ්ඨාන ශක්තිය වර්ධනය වේ. සෑම ගුණාංගයක් ම එම ගුණාංගයෙහි යෙදීමෙන් ම වර්ධනය වෙන බව අපි හොඳීන් දනිමු. යම්කිසි කෙනෙක් අධිෂ්ඨානයෙන් පංච සීලය සමාදන් වුවහොත් කැඩෙන හැම වාරයක දී ම නැවත නැවත සමාදන් වෙමින් කටයුතු කළහොත් සිල් රකින හැම වාරයක ම එම පුද්ගලයාට සිහියෙන් සිටිය යුතු වේ, වීර්යයෙන් සිටිය යුතුවේ, අධිෂ්ඨානයෙන් සිටිය යුතුවේ, ඉවසීමෙන් සිටිය යුතු වේ. එසේ සිටින හැම වාරයක ම එම උසස් ගුණාංගයන් එම සන්තානය තුළ වැඩෙන බව නොරහසකි.

සාමාන්‍ය ජීවිතයේ ඕනෑම කටයුත්තක් සාර්ථක ව සිදු කිරීමට නම් එය පිළිබඳව කැමැත්තක් ඇති කර ගැනීම සිදු කරගත යුතු ම වේ. අඛණ්ඩ ව පංචශීලය ආරක්ෂා කරන්නට සූදානම් වන පුද්ගලයකු ඒ සඳහා කැමැත්තක් ඇති කර ගැනීම සඳහා මෙසේ පංච ශීලයෙන් ලැබෙන ආනිසංස වාරයන් වගේ ම සීලය කැඩීමෙන් ලැබෙන ආදීනවයන් ද හොඳීන් මෙනෙහි කළ යුතුව ඇත. විපාක ද මෙනෙහි කළ යුතුව ඇත.

පංච සීලය කැඩීමෙන් ඇතිවෙන විපාකයන් පිළිබඳ ව ඉදිරියේදී දස අකුසල් පිළිබඳ ව ඉදිරිපත් කෙරෙන ලිපිවලදී සාකච්ඡා කිරීමට බලාපොරොත්තු වන අතර මෙම කරුණු පොත්පත්වලින් ද පහසුවෙන් සොයා ගත හැක. එසේ ආනිසංශ සහ ආදීනවයන් හොඳීන් දැනගෙන එම දැනගත් කරුණු නැවත නැවත මෙනෙහි කළ යුතුව ඇත. එසේ නැවත නැවත මෙනෙහි කිරීමෙන් පාණාතිපාතා වේරමණී,අදින්නාදානා වේරමණී,කාමේසු මිච්ඡාචාරා වේරමණී, මුසාවාදා වේරමණී,සුරාමේරය මජ්ජපමාදට්ඨානා වේරමණී යන විරති චෛතසිකයන් අපේ සන්තානය තුළ පැන නඟින්නට හේතු සකස් වේ. 'ප්‍රාණඝාතය සිදු කිරීම' අප සිතේ නැගෙන අකුසලයක් නිසාවෙන් සිදුවන්නකි.ඉන් වැළකීම සඳහා ප්‍රාණඝාතයෙන් වැළකීම යන සිතුවිල්ල සකස් වී එය බලවත් විය යුතු ය. එසේ නොමැතිව ප්‍රාණඝාතයෙන් වැළකීම යන සිද්ධිය අප අතින් සිද්ධ නොවේ ම ය.සෑම සිල් පදයක් ම රැකෙන්නේ එම සිල් පදය කැඩීම වැළැක්වීම සඳහා අපේ සිතෙන් ම පැන නගින සිතුවිල්ල එම සිල් පදය කැඩීම සඳහා අපේ සිතේ නැගෙන සිතුවිල්ලට වඩා ප්‍රබල වූ විට ය. එසේනම් සීලය කැඩෙන්නට අපේ සිතේ ඇතිවන සිතිවිලි දුබල කරමින්, සීලය කැඩීම වැළැක්වීම සඳහා අපේ සිතේ නැගෙන්නා වූ සිතුවිලි ප්‍රබල කිරීමට කටයුතු කළ යුතුව ඇත. ඒ සඳහා ආදීනව සහ ආනිසංස මෙනෙහි කිරීම අත්‍යවශ්‍ය කාරණාවකි. දිනෙන් දින තමන් අතින් සීලය කැඩෙන්නේ නම් තමන්ම මේ පිළිබඳව විනිශ්චය කර ගනිමින් නැවත නැවත ආනිසංශ සහ ආදීනවයන් මෙනෙහි කරමින් සීලය කැඩීම් වළක්වන සිතුවිල්ල කෙසේ හෝ ප්‍රබල කර ගත යුතුව ඇත. එසේ සිල් රැකෙන තත්ත්වයට අපේ මානසිකත්වය සකස් කරගැනීමේ වගකීම අප සතු ය.

බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කරන ලද ධර්මයට අනුව, ලෝකයේ ඇත්තේ හේතුඵල ධර්මතාවයකි. එබැවින් හේතු නොමැතිව ලෝකයේ කිසිවක් ම සිදු වන්නේ නැති බව වටහා ගත යුතු ය. එ නිසාවෙන් ම සිල් කැඩෙන්නේ ද හේතු සහිතව බව අමුතුවෙන් කිව යුතු නොවේ. එම හේතූන් ඉවත් කළහොත් සීලය කැඩෙන්නට අවකාශයක් ද නැත.එසේ සියලු දේට හේතුව දේශනා කර ඇති උතුම් ධර්මයෙන් අප ප්‍රයෝජන ගන්නේ ද යන්න ප්‍රත්‍යවේක්ෂා කළ යුතු කාරණාවකි. මන්ද යත් තමන් අතින් සිල් කැඩෙන්නේ කුමන කරුණක් නිසාද යන්නවත් අඩුම තරමින් සොයා බලන්නට අපේ මානසික්ත්වය යොමු නොවුණේ නම් හේතුඵල දහම පිළිබඳව අපට අදහසක් ඇති වී නොමැති බව ද තේරුම් ගත යුතු ය.

¤☸¤══════¤☸¤☸¤══════¤☸¤

ගිහි පැවිදි සම්බන්ධය වරදවා ගැනීම අපාගාමී පාපයකි

 චන්දෝපම ප්‍රතිපදාව හඳුනාගන්න

මහා කරුණාව බඳු මහා ප්‍රඥාවක් ඇති බුදුරජාණන් වහන්සේ සියලු සත්ත්වයන්ගේ ශාස්තෘන් වහන්සේ වන සේක. මිනිස් නොමිනිස් කා හට වුවද ජාති, මරණ දුකේ දී පිහිට වන්නේ බුදුරජුන් පමණි. ඒ බුදුරදුන් තම ගුරුවරයා ලෙස පිළිගන්නෝ බෞද්ධයෝ වෙති. ඔවුහු සසර දුක නිමා කිරීම පිණිස බුදුසරණ ලැබූවෝ ය. බුදු බණට අවනත වූවෝ ය. සඟ අණට මෙල්ල වූවෝ ය.

එකී තුන් සරණ ලැබූ පිරිස ගිහි - පැවිදි වශයෙන් කොටස් දෙකකි. ගිහියා පැවිද්දාට සිව්පසයෙන් උපකාර කරයි. පැවිද්දා ඔවුනට බුදු බණ කියා දෙයි. මෙලෙසින් දෙපිරිස ම බුදු මග ගමන් කරයි. එහෙත් ගිහි – පැවිදි සම්බන්ධය වරදවා ගැනීම අපාගාමී පාපයක් විය හැකි ය. ඒ බව දුටු බුදුරජාණන් වහන්සේ පැවිද්දා ගිහියන් හා පවත්වන ඇසුර කෙසේ විය යුතු දැයි උපමාවක් ඇසුරින් වදාළහ. එය ‘චන්දෝපමාව යි. එය මෙසේය. “චන්දුපමා භික්ඛවෙ කුලානි උපසංකමථ අපකස්සෙව කායං අපකස්සෙව චිත්තං නිච්චනවකා කුලේසු අප්පගබ්භා (කස්සප සංයුත්ත) “මහණෙනි නුඹලා ගිහියන් කෙරෙන් කය ද සිත ද ඉවත් කරගෙන සැම කල්හි ආගන්තුක ව චන්ද්‍රයා මෙන් ගිහියන් වෙත එළඹෙව්”

මේ ප්‍රකාශය ගිහි – පැවිදි දෙපිරිසට ම එකසේ වැදගත් වේ. දිනක් පාසා වෙනස් වන නිසා චන්ද්‍රයා සැමවිට ම ලෝකයට අලුත් ය. කිසිවකු හා අමුතු හාදකමක් ඇල්මක් නැති නිසා සියල්ලන්ට සාධාරණ ව අහස් කුස ගමන් කරයි. භික්ෂුව ද චන්ද්‍රයා සදිසි ව කිසිදු ගිහියෙකු සමඟ අනවශ්‍ය හිතවත්කමක් , මිතුරුකමක් නොමැති ව සැමට සාධාරණ ව හැසිරිය යුතු ය. අවුරුදු ගණනාවක් පුරා හඳුනන ගිහියන් සමඟ වුව ද ආගන්තුකයන් ලෙසින් පිළිපැදිය යුතුය. ගිහියන්ගේ කටයුතු කර දෙන්නකු නොවිය යුතු ය.

ගැඹුරු ළිඳකින් වතුර ගන්නා පුද්ගලයා තම කය හා සිත ළිඳට බර නො කර නිතර ම පිටුපසට ඇදගෙන ළිඳේ නො වැටී පැන් ගන්නාක් මෙන් භික්ෂුව විසින් ගිහියන් හා මුසු නොවී සිත, කය දෙකම ඔවුන් කෙරෙන් ඉවතට ඇදගෙනම ගිහියන් අතර හැසිරිය යුතු ය. ඔවුන් පුදන සිව්පසය පිළිගත යුතු ය. එලෙසින් කටයුතු කරන පැවිද්දාගේ එම ප්‍රතිපදාව බුදුරදුන් වදාළ චන්දෝපම ප්‍රතිපදාව යි.

පැවිද්දාගේ සහයෝගය නැතිව ගිහියාට ධර්ම මාර්ගයේ ගමන් කළ නො හැක. පැවිද්දාට ද ගිහියාගේ උපාකරයෙන් තොරව ජීවත් විය නො හැක. එහෙත් දෙපිරිස ම තම තම යුතුකම් මනාව හඳුනාගත යුතු ය. චීවරාදී සිව්පසය කැපසරුප් ලෙස සුදුසු කල්හි පූජා කිරීම හා සැපදුක් විමසා බලා පැවිද්දන්ට උපාකර කිරීම ගිහියන්ගේ යුතුකමකි. ගිහි ඇත්තන්ට පිරිසුදු ලෙස බුදු බණ ඉගැන්වීම හා ඔවුනට සසරදුක පෙන්වා දීම ද, චතුරාර්ය සත්‍යය ගැන කියවා දීම ද පැවිද්දාගේ යුතුකමකි. බුදුරදුන් බහුකාරක සූත්‍රයේ දී පෙන්වා ඇති පරිදි ගිහි ජීවිත ගත කරමින් ධනය ද, ශීලාදි ගුණ ධර්මයන් ද සම්පාදනය කරන්නාවූ ගිහියෝ සිල්වත් හා ගුණවත් පැවිදි ශ්‍රාවකයන් නිසා ඔවුන්ගේ වචන විශ්වාස කරමින් ගුණධර්ම පුරා මරණින් මතු දෙව්ලොව උපදිති. එහෙත් ඇතැම් පැවිද්දන් ඇසුරු කරන ගිහියෝ නො දැනුවත්ව ම බොහෝ පව් රැස් කොට අපාගත වෙති. එහිලා ගිහි උදවියට දෝෂාරෝපණය කිරීම ද සුදුසු නොවේ. පැවිද්දා තමනුත් අපා දුකින් බේරී , ගිහියන් ද අපා දුකින් බේරා ගැනීමට කටයුතු ළ යුතු ය.

ගිහියන් අපට සැලකිය යුතු යැයි සිතීම මෝඩ අදහසක් වේ. ඒ අදහස ඇති තාක් පැවිද්දාට පැවිද්ද තුළ තෘප්තියක් ලද නො හැක. එමගින් නිතර නිරත සිත් රිදවා ගැනීම් ඇතිකර ගන්නා පැවිද්දා ගිහියන්ට නින්දා කර ඔවුන්ගේ ඇති පැහැදීම ද නැතිකර දමයි. සිව්පසය පූජා කිරීම සඳහා ගිහියන්ට සිත් පහළ වන පරිදි භික්ෂූන් හැසිරේ නම්, ගිහියෝ කිසි විටෙකත් භික්ෂූන් කුසගින්නේ නො තබති.

පැවිද්දන්ට සැලකීම සඳහා ගිහියන් පොරොන්දු ලබා දී නැත. තමාගේ කැමැත්තෙන් පැවිදි වූ භික්ෂූහු ලැබෙන ඕනෑම චීවරයකින්, ආහාරයකින්, සෙනසුනකින්, බෙහෙතකින් යැපිය යුත්තාහුය. සතුටු විය යුත්තාහු ය. පැවිද්දාගේ ජීවිතය සරසන ආභරණ අතර අප්ජිච්ඡතා , සන්තුට්ඨිතා යන ගුණ දෙක ඉතා වැදගත් වේ. බොහෝ දේ වැඩි වැඩියෙන් බලාපොරොත්තු නො වන බව අප්පිච්ඡතාව යි. ලද දෙයින් සතුටු වීම සන්තුට්ඨිතාව යි.

කස්සප සංයුත්තයේ දැක්වෙන පරිදි භික්ෂුවක් ‘ගිහියන් මට ඇති පමණ දෙන්නට ඕනෑ ය. ප්‍රණීතව ඉක්මනින් දෙන්නට ඕනෑ ය. සැලකිල්ලෙන් හා ගෞරවයෙන් දෙන්නට ඕනෑ ය’ කියා සිතයි නම් ඔහු ගිහියන් කරා සිව්පසය සඳහා යාමට නුසුදුසු ය. දන් දෙනු කැමැත්තෝ දෙත්වා. ‘ නො දෙනු කැමැත්තෝ නො දෙත්ව‘ වැඳුම් පිදුම් කරනු කැමැත්තෝ කරත්වා. නො කරනු කැමැත්තෝ නො කරත්වා 'යි යම් භික්ෂුවක් ගිහි ගෙවලට එලැඹේ නම් උන් වහන්සේ ඒ සඳහා සුදුසු ය.

මහණකම යනු ගිහියන්ගේ වුවමනාවට සිදුකරනු ලබන්නක් නො විය යුතු ය. මේ අපගේ දායකයන්ය කියා ගිහියන් අයිතිකර ගැනීම ද ලාමක ක්‍රියාවකි. මේ අපගේ භික්ෂූන් ය. මේ අපගේ භික්ෂූන් නො වේ යැයි ගිහියන් විසින් භික්ෂූන් වර්ග කර අයිතිකර ගැනීම ද ලාමක ය. කිසි ගිහියෙකු සමඟ විශේෂ බැඳීමක් නො මැති පැවිද්දන්ට කිසි පැවිද්දකු සමඟ විශේෂ බැඳීමක් නැති ගිහියන් විසින් දෙනු ලබන සිව්පසය හේතුවෙන් සසුන් පිළිවෙත චිරස්ථායි වේ. එහෙත් යම් භික්ෂුවකගේ සීලාදී ගුණධර්මයන් කෙරෙහි යම් ගිහියකුගේ සිත තුළ අතිරේක වූ පැහැදීමක් ඇතිවේ නම් , එහි ද වරදක් නැත.

පැවිද්දා අල්පේච්ඡ විය යුතු යැයි කියමින් භික්ෂුවගේ දොස් උලුප්පමින් නින්දා කරන ගිහියා උපාසක චණ්ඩාලයෙකු යැයි වදාරා ඇති බැවින් මොනම හේතුවකින් හෝ හෝ ද්වේෂ පරවශව පැවිද්දන්ට බණ වැදීමේ අයිතියක් ගිහියන්ට නැත. පැවිද්දා ගිහියන්ට වගකිව යුත්තේ නො වේ. ඔහු වගකිව යුත්තේ බුදුරදුන් ය. ධර්මයට හා සංඝරත්නයට පමණි.

අස්ථානයෙහි පහදින ගිහියා ද ශාසනයට වින කරන්නෙකි. තමා වෙත පැහැදී පින් රැස්කර ගැනීමේ බලාපොරොත්තුවෙන් ගිහියෙකු යමක් පූජා කරන විට එය පිළිගැනීමේ නිදහස ඕනෑම පැවිද්දකුට තිබේ. එහිලා කිසිදු පැවිද්දකුට බලපෑම් කළ නො හැකි ය. අපගේ දායකයන් දෙන දේ නුඹ නො ගත යුතු යැයි කීමේ අයිතියක් කිසිදු භික්ෂුවකට නැත.

අප පිදූ දන් වැළඳූ භික්ෂූන් අපගේ මරණයට, බණට පිරිතට ආවේ නැතැයි කියමින් යම් ගිහියෙක් සිතයි නම් එය ද වරදවා ගත් අදහසකි. දන් පිදිය යුත්තේ සුගිත හා නිවන් සම්පත් බලාපොරොත්තුවෙන් මිස වෙන යම් අදහසකින් නො වේ. එහෙත් භික්ෂුව තමාට සිව්පසයෙන් උපකාර කරන ගිහියන්ගේ කරුණාබර ගුණය අමතක නො කළ යුතුය.

කළගුණ සැලකීම උසස් ගුණයක් ලෙස බුදුහු වදාරති. එක් වයස්ගත බ්‍රාහ්මණයකු පැවිද්ද ඉල්ලූ විට ඔහු වයස්ගත බැවින් භික්ෂූහු එය ප්‍රතික්ෂේප කළහ.

එවිට බුදුරදුන් භික්ෂුන්ගෙන් විමසුයේ මෙම බමුණාගෙන් යම් කුඩා උපාකරයක් හෝ ලද භික්ෂුවක් නුඹලා අතර නැති ද කියායි. එය ඇසූ සාරිපුත්ත මහා ස්වාමීහු එම බමුණා දිනෙක තමාට එකම බත් හැන්දක් බෙදූ බව සිහිකොට ඔහු පැවිදි කළහ. එබැවින් පැවිද්දා සුදුසු කරුණුවලදී පමණක් ගිහියන්ට පිහිට විය යුතුය. එහෙත් ඔවුනට සඟසතු දෑ දීම්, ඔවුන්ගේ පණිවිඩ හුවමාරු කිරීම, වෙදකම් වැනි දේ කිරීම කිසිසේත් සුදුසු නො වේ. අවවාද, අනුශාසනා, බණ, පිරිත් ආදියෙන් ගිහියන්ට සැලකීම යෝග්‍ය වේ.

චන්දූපමාව උල්ලංගනය කොට සබඳතා පවත්වන පැවිද්දා ද, ශ්‍රද්ධාදී උපාසක ගුණවලින් තොරව පැවිද්දන් ඇසුරු කරන ගිහියන් ද නිසා සසුන් පිළිවෙත අතුරුදන් වී යනු ඇත. දෙපිරිසගේ ම සිත්වල තණ්හා, මාන, දිට්ඨි ආදි පාපී සිතිවිලි බලවත්වීම ඊට හේතුව යි. පාපී සිතකින් කරනු ලබන කිසිවක් යහපත පිණිස නො පවතී. චන්දෝපම පටිපදාවෙන් අගතැන්පත් මහා කාශ්‍යප රහතන් වහන්සේ දෙවි බඹුන්ගේ පවා ප්‍රසාදයට ලක් වූ සැටි ආශ්චර්යමත් ය. ඒ පිළිබඳ වැඩි විස්තර කස්සප සංයුත්තයෙන් හා එම අටුවාවෙන් බලා ගත යුතු ය. ගිහි පැවිදි දෙපිරිස ම තම වගකීම හා යුතුකම ද ප්‍රතිපදාව හඳුනා අත්‍යාදර ගෞරවයෙන් යුතුව පිළිපැදීම තුළින් ගෞතම බුදුසසුන බොහෝ කලකට ආයු ශී‍්‍ර ලබනු ඇත. එය අප විසින් සමස්ත සත්ත්ව වර්ගයාට ම දෙනු ලබන අමා ශාන්තියක් වනු ඇත.

¤☸¤══════¤☸¤☸¤══════¤☸¤

උත්තරීතර සැනසුම් මාර්ගය

අම්බලන්ගොඩ, කහව ගල්දූව 
ආරණ්‍ය සේනාසනයේ 
කම්මට්ඨානාචාර්ය
ත්‍රිපිටකාචාර්ය, ත්‍රිපිටක විශාරද
කහගොල්ලේ සෝමවංශ හිමි

දිගු කලක් දන් දීම, සිල් රැකීම, භාවනා කිරීම, ප්‍රඥාව දියුණු කිරීම, වීර්යය දියුණු කිරීම, ඉවසීම, සත්‍යවාදී බව , හොඳ අධිෂ්ඨාන තිබීම , මෛත්‍රී භාවනා කිරීම, මධ්‍යස්ථ බව ආදී කරුණු දහය දියුණු කළොත් මාර්ග ඵල නිවන් සුව ලබන්න පුළුවන්. නිර්වාණය ලෝකයේ තිබෙන උත්තරීතර සැනසුම් මාර්ගය යි.
ලොවුතුරා බුදුරජාණන් වහන්සේ බරණැස් නුවර ඉසිපතානාරාමයේ දී ප්‍රථමයෙන් චතුරාර්ය සත්‍ය දේශනා කළා, දම්සක් සූත්‍රය, සාමුක්ඛන්සික දේශනාව වශයෙන් ද චතුරාර්ය සත්‍ය දේශනාව හඳුන්වනවා.
දුක්ඛ සත්‍ය යනුවෙන් සඳහන් කළ විට කාටත් තේරෙනවා. ඉපදීම යනු මහා දුකක්. මව් කුසේ වාසය කරන කාලයේ මවත් , දරුවාත් අපමණ දුක් වින්ඳා. සතර අපාගත වූවන් සීමාවක් නැතිව දුක් විඳිනවා. අංග විකල , මන්ධ බුද්ධික අය කොපමණ දුක් විඳිනවා ද? උපතින් පසු සිදුවන අපහසුකම් නිසා කොපමණ දුක් විඳිනවා ද? අධ්‍යාපනය, රැකියාව, ගේ දොර, ඇඳුම් පැළඳුම් නැතිව කොපමණ දුක් විඳිනවා ද? මේ සියල්ල ඇත්තේ ජාති දුක නිස යි. ජරා ජීර්ණ ව, කෙස් පැසී , දත් වැටී , ඇඟ රැළි වැටෙනවා. ඔත්පල වෙනවා. ලෙඩ රෝග ආදී නානා විධියේ රෝග පීඩාවන්ට පත් වෙනවා. එය ව්‍යාධි දුක යි. ඉන් නොනැවතී මරණයට පත් වෙනවා. එයට සැවොම බය යි. උපත සහ මරණය අතර තවත් දුක් රාශියක් තිබෙනවා. අඬනවා, සෝක දුක. වැළපෙනවා, පරිදේව දුක. කායික - මානසික දුක, දැඩි ආයාසය , කැමැති දෑ නොලැබීමේ දුක, අසද්පුරුෂයන් සමඟ එක්වීමේ දුක, සද්පුරුෂයන්ගෙන් වෙන්වීමේ දුක, කෙටියෙන් ම සඳහන් කරනවා නම්, මේ ශරීරය ආදී පංච උපාදානස්ඛන්ධ දුක් ආදී සියල්ල ම දුක්ඛ සත්‍යයට අන්තර්ගත යි. ඒ නිසා සැවොම එය දුකක් වශයෙන් වටහාගෙන දුක්ඛ සත්‍ය අවබෝධ කර ගැනීම සඳහා මහන්සි ගත යුතු යි.
සමුදය සත්‍ය යනු තණ්හාව යි. දුකට හේතුව යි. උපත ලබන්නේ , දුක් විඳින්නේ මොකද? යනුවෙන් ඇසුවොත් තණ්හාව නිසා කියනවා. එහෙමනම්, පින්වතුනි දුකට මුල තණ්හාව යි. එය සමුදය සත්‍ය යනුවෙන් සඳහන් කරනවා. කාම තණ්හාව යනු පංචකාම වස්තූන් පිළිබඳ ඇති තෘෂ්ණාව යි. භව තණ්හාව යනු භවයට ඇති තෘෂ්ණාව යි. විභව තණ්හාව යනු මරණින් මතු උපත නොලබන අදහස යි. එය භයානක මතයක් වන අතර උච්ඡේදවාද දෘෂ්ටිය යි. කවදාකවකවත් මරණින් මතු උපත ලබන්නේ නැහැ යනුවෙන් කිසිවෙක් නොසිතන්න. උපත නොලබන්නේ රහතන් වහන්සේ පමණයි. එලෙස උච්ඡේදවාදී දෘෂ්ටියක් ගත්තොත් පංචානන්තරීය පව් වලට වඩා දරුණු යි. ඒ නිසා තම තමා මිසදිටුකම් අත්හැර දමා සම්මා දිට්ඨියේ පිහිටා කටයුතු කළ යුතු යි.

නිරෝධ සත්‍ය යනු දුක , තණ්හාව තියෙනවා, එයින් නිදහස් වීම , දුකින් නිදහස්වීම තණ්හාව ප්‍රහාණය කිරීමෙන් නිවන සාක්ෂාත් කරගත හැකි යි. දිගු කලක් දන් දීම, සිල් රැකීම, භාවනා කිරීම, ප්‍රඥාව දියුණු කිරීම, වීර්යය දියුණු කිරීම, ඉවසීම, සත්‍යවාදී බව , හොඳ අධිෂ්ඨාන තිබීම , මෛත්‍රී භාවනා කිරීම, මධ්‍යස්ථ බව ආදී කරුණු දහය දියුණු කළොත් මාර්ග ඵල නිවන් සුව ලබන්න පුළුවන්. නිර්වාණය ලෝකයේ තිබෙන උත්තරීතර සැනසුම් මාර්ගය යි. ඒ සැනසුම සොයාගෙන යි අප ගමන් කළ යුත්තේ.
දාන, සීල, භාවනා පින්කරගෙන ගමන් කරන්නේ නිර්වාණය අවබෝධ කර ගැනීමේ අදහස් ඇතිව යි. නිර්වාණ ධර්මය වාසනාවන්ත ධර්මයක්. නිර්වාණයට නාමයන් රාශියක් ඇති අතර ඉපදීමක් නැති නිසා නිර්වාණය අජාති නම් නිර්වාණය යි. ජරාවක් නැති නිසා අජර නිර්වාණය යි. ලෙඩ රෝග නැති නිසා අව්‍යාධි නිර්වාණය යි. මරණයක් නැති නිසා අමති වෙයි. ඇඬීමක් නැති නිසා අශෝක වෙයි. වැළපීමක් නැති නිසා අපරිදේව වෙයි. කායික දුකක් නැති නිසා අදුක්ඛ වෙයි. මානසික දුකක් නැති නිසා අදෝමනස්ස වෙයි. දැඩි ආයාසයක් නැති නිසා අනුපායාස වෙයි. රාගය නැති නිසා වීතරාග වෙයි. ද්වේශය නැති නිසා වීතදෝස වෙයි. මෝහය නැති නිසා වීතමෝහ වෙයි. කාමාශ්‍රව, භාවශ්‍රව, දිට්ඨාශ්‍රව, අවිද්‍යාශ්‍රව නැති නිසා නිර්වාණය අනාශ්‍රව යනුවෙන් ද සඳහන් වෙයි. ඒ නිසා නිර්වාණය ශාන්ත යි, ප්‍රණීත යි යනුවෙන් මෙනෙහි කළ යුතු යි. අපටත් මේ නිවන අවබෝධ වේවා යනුවෙන් සිතිය යුතු යි.
දාන , ශීල, භාවනා පින්කර දෙව් ලොව පතන්න එපා. රාජ සම්පත්, සක්විති සම්පත් පතන්න එපා, මේ පිනෙන් මට නිවන් සැප ලැබේවා, යන එකම පැතුමෙන් ඕනෑම පිනක් කිරීමෙන් නිවනට සමීප වෙයි. උපත ලැබීම අඩුවී යයි. කල්ප ගණනින් සසර කෙටි වෙයි. ඒනිසා කරන සියලුම පින්කම් නිවන් සුව පතාගෙන කළොත්, ඊටවඩා ඉහළ පැතුමක් ලොවේ නැහැ. එය ධර්මඡන්ද ප්‍රාර්ථනාව යනුවෙන් හඳුන්වනවා. එනම් නිර්වාණය ප්‍රාර්ථනා කිරීම යි.
බුදු, පසේ බුදු, මහ රහතන් වහන්සේ ඒ තනතුරු ප්‍රාර්ථනා කළ නිසා තනතුරු සහිතව ම නිවනට ප්‍රවිශ්ඨ වුණා. එසේම අපත් හැකිතාක් පින් දහම් කර, නිවන් සුව පැතූ විට නිවනින් සැනසිය හැකි යි. සංසාරයේ කොතැන බැලුවත් දුක මිසක් සැප නැහැ. ඊළඟට නිවනට යා යුතු මඟක් තිබෙනවා. ඒ මාර්ගය ආර්ය මාර්ගය, විශුද්ධි මාර්ගය, නිවන් මාර්ගය, ආර්ය අෂ්ටාංගික මාර්ගය යනුවෙන් හඳුන්වනවා. මේ මාර්ගය නිවනට යන ඍජු මාවත යි. ඒ ගැන බුදුන් වහන්සේ කරුණු අටකින් අනු දැන වදාළා. හොඳ නුවණක් තිබීම සම්මා දිට්ඨිය යනුවෙන් ද, නිවැරැදි අදහස් සම්මා සංකප්ප , නිවැරැදි වචන සම්මා වාචා , නිවැරැදි වැඩ කටයුතු සම්මා කම්මන්ත, නිවැරැදි දිවි පැවැත්ම සම්මා ආජීව, නිවැරැදි උත්සාහය සම්මා වායාම, නිවැරැදි සිහිය සම්මා සති, නිවැරැදි චිත්ත සමාධිය සම්මා සමාධි ආදිය වෙයි.
මේ කරුණු අට කෙටිකළ විට සීල, සමාධි, ප්‍රඥා නම් වෙයි. සම්මා දිට්ඨි, සම්මා සංකප්ප යනු ප්‍රඥාව යි. සම්මා වාචා, සම්මා කම්මන්ත, සම්මා ආජීව යනු සීලයට නමක්. සම්මා වායාම , සම්මා සති, සම්මා සමාධි යනු සමාධියට නමක්. එවිට සීල, සමාධි, ප්‍රඥා යනු ආර්ය අෂ්ටාංගික මාර්ගය යි. ආර්ය අෂ්ටාංගික මාර්ගය යනු සීල, සමාධි, ප්‍රඥාව යි. එහෙමනම් බුදු දහම සීල, සමාධි, ප්‍රඥාවට අන්තර්ගත යි.
සෑම කෙනෙකුම ඕනෑම පින්කමක් මේ කරුණු අට වැඩෙන සේ කළ යුතු යි. දන් හැන්දක් බෙදුවත්, සලාක දාන පිරිනැමුවත්, බණ පදයක් අසුවත්, මල් , පහන්, ගිලන්පස පූජාව, බුදුන් වැඳීම, ආදී සෑම මොහොතකම මේ කරුණු අට හෙවත් සීල, සමාධි, ප්‍රඥා වැඩුණොත් පින බොහොම මහත්ඵල යි.

සීලව මහරහතන් වහන්සේගේ උදානය

පොල්ගහවෙල මහමෙව්නා 
භාවනා අසපු සංචිතයේ 
නිර්මාතෘ සහ අනුශාසක
කිරිබත්ගොඩ ඤාණානන්ද හිමි

ඛුද්දක නිකායට අයත් ථේර ගාථා නම් පොත් වහන්සේගේත් එහි අට්ඨ කතාව නම් වූ පරමත්ථදීප නම් පොත් වහන්සේගේත්, ඒ රහතන් වහන්සේලාගේ අසිරිමත් විස්තර සඳහන් වෙනවා.
මහා කාශ්‍යප මහ රහතන් වහන්සේ ප්‍රමුඛ සංගීතිකාරක මහරහතන් වහන්සේලා ථේර ගාථා පොත් වහන්සේගේ නිදාන ගාථාවල රහතන් වහන්සේලාගේ උදාන ගාථා හඳුන්වා දී ඇත්තේ මෙලෙස යි. “ඒ රහතන් වහන්සේලා සිත දියුණු කර ගත්තේ මේ ධර්මයෙන් ම යි. උන්වහන්සේලා තම තමන් ගැන කියන මේ ගාථාවන් හොඳින් අසාගෙන ඉන්න. උන්වහන්සේ නොයෙකුත් සමාපත්ති වලින් යුක්තයි. සෑම දුකකින් ම නිදහස්්් වුණ ඒ රහතන් වහන්සේ සැබෑවට ම ප්‍රඥාවන්ත.යි. අලසකමකින් තොරයි. ඒ රහතන් වහන්සේ ධර්මය ගැන නුවණින් සලකාගෙනමයි මේ ගාථාවන් දේශනා කොට වදාළේ. අද අප ඉගෙන ගන්නේ සීලව නම් මහරහතන් වහන්සේ වදහළ උතුªම් උදානයක් ගැනයි.
උන්වහන්සේ අතීත බුද්ධ ශාසනවල දී ධර්මාවබෝධය පතා කුසල් දහම් රැස් කර ගත්තා. අපගේ ශාස්තෘන් වහන්සේගේ කාලයේ දී රජගහ නුවර බිම්බිසාර මහරජුගේ පුතු ලෙස ඉපිද සීලව කුමරු නමින් ප්‍රකට වුණා. තරුණ වියට පත් ඒ කුමරු මරා දැමීමට තම සහෝදරයා වූ අජාසත් රජු තීරණය කළා. රජතුමා සීලව කුමරු චණ්ඩ ඇතෙකු පිට නංවා මැරවීමට නොයෙකුත් උපක්‍රම යෙදුවත් ඒ සියලු ක්‍රම අසාර්ථක වුණා. පශ්චිම භවිකයා ( අවසන් භවයට පැමිණි පුද්ගලයා) රහත් නො වී කිසිසේත් ම මරණයට පත් නො වන බැවින් අජාසත් රජුගේ ඝාතන උපක්‍රම වැළකී ගියා.

සීලව කුමරුට සිදු කරන උපද්‍රව දිවැසින් දුටු භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මුගලන් මහරහතන් වහන්සේ අමතා “සීලව කුමරු මෙහි රැගෙන එන්න” යැයි වදාළ සේක. තෙරණුවෝ සෘද්ධි බලයෙන් මහා හස්්තියා සමගින් ම කුමරු භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙත රැගෙන ආවා. ඔහුගේ ඉන්ද්‍රිය ධර්මයන්ට ගැළපෙන ලෙස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ධර්මය දේශනා කළ සේක.
ධර්ම ශ්‍රවණයෙන් ලැබූ ශ්‍රද්ධා ඇති සීලව කුමරු ගෞතම බුදු සසුනේ උතුම් පැවිදි භාවය ලබා ගත්තා. මනාකෙට සසුන් පිළිවෙත් පුරා සමථ විදර්ශනා වඩා නොබෝ දිනකින් ම උතුම් අරහත්වය සාක්ශාත් කළා. සීලව තෙරුන් කොසොල් රට වාසය කරන බව ඇසූ අජාසත් රජතුමා උන්වහන්සේ ඝාතනය කරන්නැයි රාජ පුරුෂයන්ට නියෝග කළා. තෙරුන් වහන්සේ සමීපයට ගිය ඒ රාජ පුරුෂයින් සීලව තෙරුන් වහන්සේගෙන් දහම් අසා හටගත් සංවේග ඇතිව තෙරුවන් කෙරෙහි පැහැදී පැවිදි වුණා. උන්වහන්සේලාට අනුශාසනා කිරීම පිණිස සීලව මහරහතන් වහන්සේ සීලයෙහි අනුසස් ඉස්මතු කෙරෙන මෙම ගාථා වදාළ සේක.

* මේ බුදු සසුනේ පුහුණු කරන්නට ඕනෑ සීලයම යි. මේ ජීවිතයේ දී හොඳට සිල් රැක ගත්තොත් සියලු සම්පත් ලැබෙනවා.
* නුවණ තිබෙන පුද්ගලයා සිල් රකින්නට ඕනෑ සැප තුනක් බලාගෙනයි. ඒ ප්‍රශංසාව, ධන ලාභය, හා සුගතියේ ඉපදී සතුටුවීමයි.
* දුශ්ශීල පුද්ගලයා ලබන්නේ ගැරහීමත්, අපකීර්තියක් පමණයි. සිල්වත් පුද්ගලයා නිතර ම ගුණ කතාවත් ප්‍රශංසාවත් ලබනවා.
* මුලින්ම පිහිට වෙන්නේ සීලය යි. සීලය කියන්නේ යහපත් ගතිගුණවලට හරියට අම්මා කෙනෙක් වගේ. සියලු ගුණ ධර්මවල ප්‍රමුඛයා සීලය යි. එනිසා සීලය පිරිසුදුව තබා ගන්න ඕනෑ.
* සිත මහ මුහුද නම්, සීලය වෙරළ යි. සතුටත්, සංවරයත් ලබාදෙන සීලය සෑම බුදුවරුන්ගේ ම පුණ්‍ය තීර්ථය යි. ඒ නිසා සීලය පිරිසුදුව තිබෙන්න ඕනෑ.
* සීලය කියන්නේ අසහාය බලයක්. උත්තම ආයුධයක්. ලස්සන ආභරණයක්. අද්භූත ඇඳුමක්.
* සීලය කියන්නේ මහේශාක්‍ය පාලමක්. අතිඋතුම් සුවඳක්. දස දිශාවට ම හමාගෙන යන ශ්‍රේෂ්ඨ සුවඳ විලවුන් කියන්නේ සීලයට යි.
* සීලය කියන්නේ ගමනක් යන කෙනෙකුගේ රසවත් බත් මුලක්. උතුම් ගමනකට හොඳ විසඳුමක්. දස දිශාවේ ගමන් කළ හැකි හොඳ වර්ගයේ වාහනයක්.
* ජීවිතය නපුරු කර ගත්තොත් මේ ජීවිතයේ දී ම නින්දා ලැබෙනවා. පරලොව දී අපායේ ඉපදිලා දුක් විඳින්නට සිදු වෙනවා. සීලයක් නැති එකඟ වූ සිතක් නැති අඥාන පුද්ගලයා හැම තැනක දී ම දුකට ගොදුරු වෙනවා.
* ජීවිතය යහපත් කර ගත්තොත් මේ ජීවිතයේ දී ම කීර්තිය ලැබෙනවා. පරලොව දී සුගතියේ ඉපදී සතුටු වෙනවා. සිල් රැකීමෙන් සිත එකඟ කරගෙන නුවණ ලබා ගත් පුද්ගලයා හැම තැනක දී ම සතුටු වෙනවා.
* මේ ශාසනයේ සීලය අග්‍ර දෙයක්. නමුත් උතුම් ම දෙය ප්‍රඥාව යි. මිනිසුන් අතරිත්, දෙවියන් අතරිත් සීලයත්, ප්‍රඥාවත් යන දෙකෙන් ජය ලබන්නට පුළුවන්.
ශ්‍රාවකයෙකු බුදු සසුනේ උතුම් පැවිදි බව ලැබූ පසුව ශාස්තෘන් වහන්සේගෙන් සීල සම්පත්තිය ඇතිකර ගැනීම පිණිස අනුශාසනා ලැබෙන්නේ මෙසේ යි.
”පින්වත් භික්ෂුව එන්න දැන් ඔබ සිල්වත් වෙන්න. ප්‍රාතිමෝක්ෂ සංවර සීලයෙන් සංවර වෙන්න. ඇවතුම් පැවතුම් යහපත් කර ගන්න. අනුමාත්‍ර වරදේ පවා බිය දකිමින් වාසය කරන්න. සමාදන් වූ ශික්ෂාපදවල හික්මෙන්න.” මෙලෙසින් සමාදන් වූ සිල්පද ශ්‍රද්ධාවන්ත ශ්‍රාවකයන් ජීවිතය නැසුණත් කඩ නො කරන බව පහාරාද සූත්‍රයේ දී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළ සේක. “පහාරාදය, මාගේ ශ්‍රාවකයන් ජීවිතය හේතුවෙන්වත් තථාතයන් වහන්සේ විසින් පනවන ශික්ෂාපද නො ඉක්ම වන්නේ ය” කියායි. එසේනම් නිවන් මග පරිපූර්ණ කළ අප්‍රමාණ ශාස්තෘ ගෞරවයකින් සහ අප්‍රමාණ සීල ගෞරවයකින් යුතු නිකෙලෙස් මහ රහතන් වහන්සේ නමකගේ සීල පාරිශුද්ධිය කෙතරම් උත්තරීතර ද? සීලව මහ රහතන් වහන්සේ මෙසේ සීලයේ අනුසස් මෙතරම් පහදා දෙන්නේ තමන් වහන්සේ ද ඒ පාරිශුද්ධ සීල සම්පත්තියේ පිහිටා සිටිමිනි.
පොදුවේ ගත් කල සීලවන්ත ශ්‍රාවකයෙකුට හිමිවන සීල සම්පත්ති පහක් ඇති බව භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙසේ දේශනා කොට වදාළ සේක.
පින්වත් මහණෙනි, සිල්වතාගේ සීල සම්පත්ති පහකි.
සිල්වත් පුද්ගලයා ගේ අප්‍රමාදී දිවි පැවැත්ම නිසා මහත් වූ භෝගස්ඛන්ධයක් ලැබේ, සිල්වත් පුද්ගලයා ගැන කල්‍යාණ කීර්ති රාවයක් පැතිරී යයි, ඕනෑම පිරිසක් මැදට සිල්වත් පුද්ගලයා බිය රහිත ව විශාරද ව එළඹෙයි, සිල්වත් පුද්ගලයා සිහි මුළා නොවී කළුරිය කරයි, මරණින් මතු සුගති ලෝකයෙහි උත්පත්තිය ලබයි.
ශාස්තෘන් වහන්සේ වදහළ මෙම ආනිශංස සීලව මහරහතන් වහන්සේ ගාථා දොළොසකින් මනාකොට පහදා දුන්නා. ඒ උතුම් ශ්‍රාවකයින් ධර්මය ම ඉස්මතු කරන අයුරු කෙ තරම් අසිරිමත් ද?” සංඝං සරණං ගච්ඡාමි” යනුවෙන් අපි සරණ යන ඒ ශ්‍රාවක සංඝ රත්නය කෙ තරම් ශ්‍රේෂ්ඨ ද? “පින්වත් මහණෙනි යම්තාක් සත්ත්ව සන්නිවාස තිබේ ද, යම්තාක් භවාශ්‍ර තිබේද ඒ සියල්ලට ම ඉහළින් අග්‍ර වන්නේ රහතන් වහන්සේලා ය. ශ්‍රේෂ්ඨ වන්නේ රහතන් වහන්සේලා ය.” යනුවෙන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළේ ඒ උත්තරීත්වය යි.
රහතන් වහන්සේලාගේ ජීවිත පැවැත්ම එතරම් ම සැහැල්ලු ය. එතරම් ම නිදහස් ය. මේ ලෝකය තුළ ඉතාමත් ම නිදහසේ ඇවිද යන්නේ රහතන් වහන්සේ පමණි. ඒ රහතන් වහන්සේලා සතර සතිපට්ඨානය තුළයි ජීවත් වන්නේ. උන්වහන්සේලා තණ්හාවට ඇලෙන්නේ නැහැ. විල අතහැර යන හංසයන් වගේ කුඩා මහත් හැම දෙයක් ම අත්හැර දානවා.” යනුවෙන් බුදුරජාණන් වහන්සේ වදාළේ ඒ නිකෙලෙස් සුන්දරත්වය ගැනයි.
සදහම් සඟරා - Online